دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

عمّان شاعر اهل بیت - بخش نخست: زندگینامه
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
یکی از گویندگان نی ریز در دهه‎های پایانی روزگار قاجاری و پهلوی نخست، محمدرضا عمان نیریزی است که درباره‎ی زندگی و شعر او پژوهش‎های چندانی صورت نگرفته و متأسفانه دیوان وی تا امروز به زیور چاپ آراسته نشده است. نخستین پژوهنده‎ای که پیرامون زندگی عمان گفتاری دارد و نمونه‏هایی از شعر او را چاپ کرده، زنده‎یاد خلیل سازگار، نویسنده‎ی «تذکره‌ی سازگار» است. در جستار حاضر، زندگی و شعر این گوینده‎ی نی ریزی با استناد به کتاب «تذکره سازگار»...

تنقیح المناظر لذوى الابصار و البصائر(اثر کمال الدین فارسی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
 از این اثر با عنوانِ تنقیح المناظر لاولى الابصار و البصائر نیز یاد کرده ‏اند . این کتاب که به گفته جورج سارتن، تفسیرى جامع و بدیع است ، مهمترین تألیف کمال الدین فارسى در مبحث نورشناسى است و تنقیح و شرحى است که به راهنمایى استادش قطب الدین شیرازى بر کتاب المناظر ابن هیثم نوشت.      اصل این کتاب با عنوان «المناظر» از اقلیدس است. این اثر به عربى ترجمه شد، پس از آن در سده 4 ه...

شرح احوال و زندگانی سید هدایت الله فقیه
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید هدایت الله فقیه »
     سید هدایت الله فرزند سید محمد پیشنماز، در 24 جمادى الاولى سال 1320 ه . ق. در نیریز ولادت یافت. سید هدایت الله در همان نیریز نزد پدر و سید محمود متألّهى به تحصیل پرداخت و پس از پدر، امور شرعى مردم را بر عهده گرفت. او حدود 50 سال به عنوان خاتم منبریها، وعظ و ارشاد مردم را بر عهده داشت.      سید هدایت اللّه فقیه سرانجام در ذى‏ الحجه سال 1392 ه . ق. مطابق با...

شرح احوال و زندگانی سید محمد پیشنماز
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید محمد پیشنماز (فقیه) »
   سیدمحمد، ملقب به پیشنماز، فرزند سیدابراهیم بود. سلسله نسب این خاندان به امام سجاد(ع) مى‏رسد.      او در سال 1283 ه . ق. در نیریز ولادت یافت و در همانجا نزد شیخ مهدى کرمانى و آقا سید جواد نیریزى به تحصیل پرداخت. پس از آن براى تکمیل تحصیلات خود در علوم و معارف دینى به شیراز رفت و در مدرسه آستانه به تحصیل پرداخت. در آنجا از محضر عالمان بزرگ از جمله میرزا ابراهیم محلاّتى و میرزا هدایت...

عمّان شاعر اهل بیت - بخش دوم: آثار
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید  2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نی‎ریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نی‌ریز داشته است. عمان چنان‏که گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی می‎نماید که وی آبادی‎های پیرامون نی‌ریز، چشمه‎ساران و لای‎ها و آبرودها و تنگه‎ها و کاریزها و کوه ها و دشت‎های نی‎ریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نی‌ریز همّت کرده باشد. می‎گویند خانم مهرنوش معانی،...

شرح احوال و زندگانی عمان نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
     نام او محمدرضا، متخلص به عمان، فرزند حاج میرزا آقا بود و در سده 13 و 14 ه . ق. مى‌‌زیست. وى در سال 1259 ه . ق. در نیریز متولد شد و در همانجا نیز نشو و نما یافت و ظاهرا تا آخر عمر، در زادگاه خود ساکن بود. دانسته‌‌هاى ما درباره وى، منحصر است به مطالبى که از اشعار او به دست مى‌‌آید و همچنین اطلاعاتى که مرحوم سازگار در تذکره خود به دست مى‌‌دهد.     ...

شرح احوال و زندگانی ابوالفتح نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالفتح نیریزی(جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر) »
     شیخ جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر نیریزى، فقیه، دانشمند، زاهد و مدرّس نامدار فارس در سده 6 - 7 ه . ق. بود.      قدیمترین منبعى که در آن، نام او آمده، شیرازنامه زرکوب شیرازى است. دراین کتاب، شرح احوال مستقلى از او وجود ندارد و فقط در دو مورد، ذیل شرح احوال ابومحمد روزبهان بقلى (متوفى 606 ه . ق.)، و شرح احوال مجدالدین اسماعیل نیکروز فالى ، از او یاد شده است . پس از...

خسرو و شیرین (اثر شعله نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
مهم‌ترین و تنها اثر مدون شعله نی‌ریزی، مثنوی خسرو و شیرین است. این مثنوی به تقلید از مثنوی خسرو و شیرین نظامی گنجوی به بحر هزج مثمن مقصور در داستان عشق خسرو به شیرین و عشق فرهاد به شیرین سروده شده است. شعله این مثنوی را به معتمدالدوله فرهاد میرزا تقدیم کرده و به گفته مؤلف تذکره مرآت الفصاحه، صد تومان از معتمدالدوله انعام گرفته است. این موضوع که وی برای تقرب به دستگاه فرهاد میرزا و عذر گناهان گذشته...

شجره نامه سیدابوطالب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید ابوطالب حسینی نیریزی(فرزند سید حسین) »
     ...

شرح اصول اقلیدس (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
حدود یک سده قبل از ابوالعباس نیریزی یعنی در حدود اواخر سده دوم و اوایل سده سوم، اصول اقلیدس چندین بار به زبان عربی ترجمه شد. ترجمه‌ای که ابوالعباس در اختیار داشته، اثر حجاج بن یوسف مطر (متوفی اوایل سده ۳ ه. ق.) بوده است. نیریزی بر این ترجمه، شرح نوشت و این شرح ازنظر تاریخ ریاضیات اسلامی و یونانی بسیار مهم است. چه، در آن، قسمت‌هایی از آثار ایرن اسکندرانی  (حدود ۱۰۰ م.) و سنبلیقیوس  (حدود ۵۰۰ م.) و...